Στυτική δυσλειτουργία

Γενικά

Η επίτευξη αλλά και η διατήρηση της στύσης απαιτεί έναν αρκετά πολύπλοκο μηχανισμό που περιλαμβάνει συντονισμό αγγείων, νεύρων και μυών. Η στυτική δυσλειτουργία αποτελεί μια ανδρολογική πάθηση η οποία είναι αρκετά παρεξηγημένη. Ως στυτική δυσλειτουργία ονομάζουμε την εμμένουσα ανικανότητα επίτευξης ή διατήρησης στύσης η οποία να επιτρέπει μια ικανοποιητική σεξουαλική πράξη. Η νόσος αυτή είναι αρκετά συνήθης , μιας και επιδημιολογικά δεδομένα αναφέρουν ποσοστά της τάξης του 53,4% σε ηλικίες άνω των 40 ετών.

Ο κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας της στυτικής δυσλειτουργίας (ΣΔ) είναι η καρδιαγγειακή νόσος. Ασθενείς με νοσήματα της καρδιάς ή και των μεγάλων αγγείων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν ΣΔ. Άλλος παράγοντας που μπορεί να σχετιστεί με την ΣΔ είναι η υπερπλασία προστάτου με την ύπαρξη συμπτωμάτων κατωτέρου ουροποιητικού. Επειδή όμως η νόσος είναι όπως είπαμε πολυπαραγοντικοί, νόσοι του νευρικού συστήματος αλλά και νόσοι που επηρεάζουν την ορμονική λειτουργία του οργανισμού ενέχονται για συμμετοχή στην ανάπτυξη ΣΔ. Πάντως σημαντικό είναι να επισημάνουμε ότι ο ψυχολογικός παράγοντας είναι εξαιρετικής σημασίας στην ΣΔ ειδικά για ασθενείς νεώτερους από 40 έτη ή ασθενείς χωρίς άλλα προβλήματα υγείας.

Η διαγνωστική προσπέλαση της νόσου απαιτεί συγκεκριμένα βήματα. Το πρώτο βήμα που θα κατευθύνει τον ουρολόγο προς τον σωστό αιτιολογικό παράγοντα είναι η λήψη ενός πλήρους ιατρικού ιστορικού προσανατολισμένου στο ψυχοσεξουαλικό προφίλ του ασθενούς. Μέσω αυτών θα γίνει προσπάθεια ανεύρεση του πιθανού αιτιολογικού παράγοντα τη νόσου. Στη συνέχεια απαραίτητο βήμα αποτελεί η κλινική εξέταση του ασθενούς προς αναζήτηση ανατομικών προβλημάτων του πέους, προστατικής νόσου, σημεία ορμονικών διαταραχών αλλά και σημεία καρδιαγγειακής ή νευρολογικής νόσου. Αφού τα παραπάνω έχουν ολοκληρωθεί τότε ακολουθεί ο εργαστηριακός έλεγχος που δύναται να περιλαμβάνει βασικές εξετάσεις όπως σάκχαρο αίματος και λιπιδαιμικό προφίλ καθώς επίσης και ολική τεστοστερόνη.

Στις μέρες μας έχουν αναπτυχθεί νεώτερες διαγνωστικές μέθοδοι για την στυτική δυσλειτουργία που όμως γίνονται μόνο όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις. Οι μέθοδοι αυτοί περιλαμβάνουν την εξέταση νυκτερινής στύσης, την εξέταση μετά ενδοπεϊκή έγχυση, το υπερηχογράφημα πέους αλλά και πιο επεμβατικές όπως αρτηριογραφίες και φλεβογραφίες. Σε γενικές γραμμές αυτές οι εξειδικευμένες εξετάσεις πραγματοποιούνται σε ασθενείς οι οποίοι μπορεί να επωφεληθούν από κάποια πιθανή χειρουργική διόρθωση ή και σε ασθενείς με αναστρέψιμες παθήσεις.

Θεραπεία

Πολύ βασικό είναι για το ασθενή να γνωρίζει ότι η ΣΔ εκτός από λίγες περιπτώσεις (ψυχογενούς, τραυματικής και ορμονικής αιτιολογίας) αντιμετωπίζεται αλλά δεν θεραπεύεται. Το θεραπευτικό φάσμα εκτείνεται από μεταβολές τις καθημερινότητας του ασθενούς μέχρι και τοποθέτηση πεικής πρόθεσης. Οι μεταβολές στην καθημερινότητα των ασθενών περιλαμβάνουν άσκηση, λιγότερο καθιστική ζωή, μείωση της κατανάλωσης κρέατος και λιπών, μείωση του άγχους και διακοπή του καπνίσματος. Οπωσδήποτε εφόσον απαιτείται η ψυχολογική υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας αλλά και η διόρθωση πιθανών παθολογικών παραγόντων. Ακόμα όμως μεγαλύτερης σημασίας είναι η συζήτηση με τον ασθενή για τις προσδοκίες του. Σε μεγάλο ποσοστό οι άνδρες αναζητούν αποτελέσματα αρκετά μεγαλύτερα από αυτά που είναι δυνατό να επιτευχθούν και αυτό οδηγεί σε περισσότερο άγχος και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

Εφόσον τα παραπάνω είναι ανεπαρκή στην αντιμετώπιση της νόσου το πρώτο βήμα είναι η χρήση φαρμακευτικής αγωγής. Υπάρχουν στην αγορά διαφορετικές σκευάσματα με διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες που παρότι ανήκουν στην ίδια κατηγορία έχουν διαφορετικό προφίλ. Κάποιες από αυτές απαιτούν μεγαλύτερο διάστημα λήψης και συνουσίας, άλλες επηρεάζονται από τροφές και όλες διαφέρουν μεταξύ τους ως προς τον χρόνο διατήρησης της δράσης τους. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η χρήση τους πρέπει να βρίσκεται κάτω από την επίβλεψη του ειδικού ανδρολόγου για να επιτευχθούν και τα μέγιστα αποτελέσματα. Ένας ακόμα λόγος είναι ότι τα φάρμακα αυτά έχουν αντενδείξεις, άρα δεν πρέπει να λαμβάνονται από συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών διότι μπορεί να κινδυνεύσει η ζωή τους. Επίσης καλό είναι να είναι να γνωρίζουμε ότι μπορεί να απαιτηθεί αρκετό διάστημα θεραπεία για την επίτευξη επιθυμητών αποτελεσμάτων.

Το επόμενο βήμα μετά την αποτυχία της φαρμακευτική αγωγής και εφόσον ο ιατρός είναι σίγουρος ότι οι οδηγίες ακολουθήθηκαν σωστά είναι η χρήση ενδοπεικών ενέσεων. Πρόκειται για μέθοδο που ο ασθενής μετά από κατάλληλη εκπαίδευση εγχύει μια φαρμακευτική ουσία μέσα στο πέος ώστε να προκαλέσει στύση. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια συσκευή η οποία τοποθετείται στο πέος και προκαλεί με αναρρόφηση αύξηση της αιμάτωσης και κατ’επέκταση μηχανικά στύση. Και οι δύο αυτές μέθοδοι απαιτούν μια μόνιμη σχέση και εκπαίδευση του ασθενούς για να έχουν αποτέλεσμα.

Τέλος στην περίπτωση που η νόσος δεν αντιδρά στα παραπάνω ενδείκνυται η τοποθέτηση πεικής πρόθεσης. Αποτελεί ένα μη αναστρέψιμο χειρουργείο που έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα αλλά όμως και αρκετές επιπλοκές και θα πρέπει να σταθμίζονται καλά το κόστος και το αποτέλεσμα τόσο από τον ασθενή όσο και από τον ιατρό.